Temsil Heyetinin Ankara’ya Gelişi: Ulusal Bütünlük

Temsil Heyetinin Ankara’ya gelişi 27 Aralık 1919’da gerçekleşmiştir. Temsil Heyetinin Ankara’ya gelişi ve Ankara’nın merkez olarak seçilmesi tarihi bir sürecin sonucudur.

Mustafa Kemal Paşa, Türk milletinin bağımsızlık yolunda mücadele vereceğini Amasya’da açıklamıştır.

Daha sonra Erzurum ve Sivas Kongrelerinde Milli Mücadele’yi yürütecek olan Temsil Heyeti’ni kurmuştur. Ancak mücadelenin askeri ve siyasi alanda yürütülebilmesi için daha stratejik bir merkez olan Ankara seçilmiştir.

Temsil Heyetinin Ankara’ya Gelmesi Kısaca Özet

Temsiciler Heyeti, İstanbul’a gidecek olan vekiller ile bölge toplantıları yapılmasını kararlaştırmıştı. Bu karar Temsilciler Kurulu ile Komutanlar arasında gerçekleşen toplantıda alınmıştı.

Aynı toplantıda Temsil Heyetinin de Seyitgazi yakınlarına gitmesi öngörülmüştü. Aslında düşünülen Seyitgazi değil, Ankara’ydı. Gerçekten de Ekim ayı başlarında Temsil Heyetinin Ankara’ya gideceği haberleri çıkmaya başlamıştı.

Mebuslar Meclisinin açılışı yaklaştığında, daha önceden kararlaştırılan toplantıların yapılması gerekiyordu. Yapılacak olan bu toplantılar nedeniyle Temsil Heyetinin İstanbul’a yakın bir yere taşınacağı da hatırlatılmıştı.

Bunun için Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşları, 18 Aralık 1919’da Sivas’tan ayrıldılar. 19 Aralık 1919’da Kayseri’ye ulaşan Temsil Heyeti, 27 Aralık 1919’da Ankara’ya geldi.

Temsil Heyetinin Ankara’ya Gelmesi Kararı Nerede Alındı?

Yurdun düşman işgaline uğramasının ardından Mustafa Kemal Paşa ile Ali Fuat Paşa, direniş kararı almışlardı. 1919 yılı Şubat ayında İstanbul’da yaptıkları görüşmede Ankara’nın direniş merkezi olmasını kararlaştırmışlardır.

Sivas Kongresi’nden sonra yapılan bir toplantıda Ali Fuat Paşa önemli kararların alındığını açıklıyor. Ali Fuat Paşa’ya göre o zaman Ankara’da bir hükümet kurulması ve başına Mustafa Kemal Paşa’nın getirilmesi fikri henüz ortaya çıkmamıştır.

Amasya Görüşmelerinden sonra, Meclisin nerede toplanacağı konusunda Temsil Heyeti ile İstanbul arasında tartışmalar başlamıştı. Çoğunluk Meclisin İstanbul dışında açılmasından taraftardı.Özellikle Mustafa Kemal Paşa, kendi idaresi altında bir hükümet kurulmasını istiyordu.

Meclisin de Ankara veya Eskişehir’de açılmasını düşünüyordu. Fakat bu düşünceyi paylaşmayanlar da bulunmaktaydı. Bu nedenle, Sivas’ta yapılacak olan Komutanlar Toplantısı’nda bu sorunun çözülmesi fikri gündeme geldi.

Toplantı da en çok tartışılan konu, Meclisin nerede toplanacağı sorunu oldu. Kazım Karabekir Paşa’nın şu düşüncesi toplantıya katılanlar tarafından kabul edilmişti. Ona göre Milli bir hükümet etrafında toplanabilmek için meclisin İstanbul’da açılması lazımdı. Çünkü bu meclisi İngilizler ve İstanbul Hükümeti mutlaka kapatacaktı.

İstanbul’da açılan meclis kapatıldığı takdirde Kuvayi Milliye’nin haklılığı ortaya çıkacaktı. Bunun sonucu olarak da milli hükümet Anadolu’da kurulabilecekti.

Siyasi olaylara hakim olabilmek için Temsil Heyeti’nin, batı bölgesine yakın olan bir kenti merkez olarak seçmesi gerekiyordu. Bu nedenle konu, Komutanlar Toplantısında tartışılmış Ankara, Konya ve Eskişehir üzerinde durulmuştu. En sonunda milli teşkilatı güçlü olan ve ulaşım kolaylığına sahip olan Ankara’ya gidilmesi kararı alınmıştır.

Amasya Görüşmeleri ve Temsil Heyetinin Ankara’ya Gelmesi

Mustafa Kemal Paşa 2/3 Ekim 1919 tarihinde bir genelge yayınlamıştır. Genelge de Meclis toplanıncaya kadar merkezi hükümetin bir anlamda Kuvayı Milliye’ye bağlı olarak çalışması istenmiştir.

Bu sırada Temsil Heyeti ile İstanbul Hükümetinin Amasya’da bir araya gelmesi kararlaştırılmıştır. Amasya Görüşmeleri olarak tarihe geçen bu toplantıda meclisin nerede toplanacağı konusu da görüşülmüştür. Görüşmede Temsil Heyeti, Meclisin İstanbul’da toplanmasının doğru olmayacağını açıklamıştır.

Barış sağlanıncaya kadar geçici olarak meclisin Anadolu’da toplanmasının uygun olacağı belirtilmiştir. Salih Paşa bu görüşleri onaylamışsa da kabine adına söz veremeyeceğini bildirmiştir.

Salih Paşa, hükümetine bu düşünceyi kabul etmeleri için ısrar etmiştir. Fakat Hükümet, meclisin İstanbul’da toplanmasında ısrarcı olmuştur. Sonuç olarak Amasya görüşmelerinde Meclis’in nerede toplanacağı konusunda bir karara varılamamıştır.

Temsil Heyeti Neden Ankara’ya Geldi?

Milli Mücadele’nin hareket merkezi olarak Ankara’nın seçilmesinin tarihi sebepleri şunlardır:

• Stratejik hedeflere ve en yakın tehlikeye mümkün olduğu kadar, yakın bulunma ihtiyacı.
• Bağımsız bir Türk devleti kurma düşüncesi.
• İstanbul’a demiryolu ile ulaşım imkanına sahip bulunması.
• Askerin sevk ve idaresi ile stratejik bakımından en uygun yer olarak gözükmesi.
• Siyasi gelişmeleri daha yakından izleyebilme imkanına sahip olması.

Temsil Heyetinin Ankara’ya gelişinden sonra Ankara Milli Mücadele’nin kalbi olmuştur.

Temsil Heyeti Ne Zaman Ankara’ya Geldi?

1919’da İstanbul’a yakın bir merkezden gelişmeleri daha iyi takip etmek zorunluluğu ortaya çıkmıştı. Ali Fuat Paşa’nın da Ankara’da olması da, Temsil Heyetinin Ankara’ya gelişinde etkili olmuştur.

Ankara, bu nedenler yüzünden en uygun şehir olarak kabul edilmişti. Onun için Mustafa Kemal Paşa, 27 Aralık 1919 cumartesi günü Ankara’ya gelmiş ve halk tarafından sevinçle karşılanmıştır.

Ankara’ya Gelen Temsil Heyeti Üyeleri Kimlerdir?

27 Aralık 1919’da Mustafa Kemal Paşa ile birlikte Ankara’ya gelen kişiler şunlardır:

• Hüseyin Rauf Orbay
• Mazhar Müfit Kansu
• Süreyya Yiğit
• Cevat Abbas
• Hüsrev Gerede
• Refik Saydam
• Hakkı Behiç

Temsil Heyetinin Ankaraya Gelişinden Sonra Neler Gerçekleşmiştir?

• Tüm illere ve Müdafaa-i Hukuk örgütlerine yayınlanan genelgede kurul merkezinin Ankara’ya taşındığı ilan edildi.
• Temsil Heyetinin Ankara’ya gelişi sonrası Eskişehir-Ankara demiryolu tekrar ulaşıma açıldı.
• Meclise seçilen milletvekilleri ile yapılacak toplantının Ankara’da yapılcağı açıklandı.
• Son Osmanlı Mebusan Meclisi 12 Ocak 1920’de İstanbul’da toplandı.
• Mebusan Meclisinin açılmasından sonra, Mustafa Kemal Paşa’nı askeri nişanları geri verildi.
• Ankara’da alınmış kararın aksine, mecliste Müdafaa-i Hukuk grubu yerine Felah-ı Vatan grubu kuruldu.
• Meclise seçilen vekiller ile yapılan görüşmelerden sonra Misak-ı Milli metni kabul edildi.
• Misak-ı Milli’nin kabul edilmesi İstanbul’un işgal edilmesine neden oldu.
• 18 Mart 1920’de Mebuslar Meclisi kapatıldı.
• İstanbul’un işgali ve bazı milletvekillerinin tutuklanması üzerine 23 Nİsan 1920’de, TBMM açıldı.

Temsil Heyetinin Ankaraya Gelişinin Önemi

Temsil Heyetinin Ankara’ya gelişinden sonra Ankara, bağımsızlık mücadelesinin merkezi olmuştur. Mustafa Kemal Paşa, Ankara’dan vatanın tüm işleri ile ilgilenmiştir. Milli bağımsızlık yolunda büyük öneme sahip olan Ulusal Ant burada kaleme alınmıştır.

İstanbul’un işgali Mebusan Meclisinin kapısına kilit vurulmasına neden olmuştur. Fakat Ankara’da da TBMM’nin dünyaya gözlerini açmasına neden olmuştur. Ulusal Bağımsızlık yolunda atılan bütün önemli kararlar bundan sonra Ankara’dan alınmıştır.

Temsil Heyetinin Ankaraya Gelişinin Sonucu

Mücadelenin Sivas’tan yürütülmesinin istenilen başarıyı sağlayamayacağı düşüncesi nedeni ile Ankara tercih edilmiştir. Ankara’nın tercih edilmesi sadece askeri gerekçeler yüzünden değildir. Siyaseten de milli temsili üzerine almış milli bir meclisin de Ankara’da açılması uygun görülmüştür. Fakat bir süre bu yöndeki düşünce ve girişimlerden bir sonuç alınamamıştır.

Bu nedenle İstanbul meclisinde kurulacak bir grupla hareket edilmek istenmiştir. Bu girişim kısmen başarılı olmuş ve Misak-ı Milli’nin kabul edilmesi sağlanmıştır. Ancak gelişmeler, Meclis-i Mebusan’a müdahale edileceği düşüncesindeki Mustafa Kemal Paşa’yı haklı çıkarmıştır. İstanbul İtilaf Devletlerince resmen işgal edilerek Meclis-i Mebusan dağıtılmıştır.

Bunun üzerine hemen harekete geçilmiş ve Mustafa Kemal Paşa’nın düşündüğü şekilde Ankara’da milli bir meclisin açılması sağlanmıştır. İstanbul’un işgali, Milli Mücadele boyunca hareket merkezinin Ankara olmasını sağlamıştır. Milli Mücadele boyunca merkezi olan Ankara, 13 Ekim 1923 tarihinde Türkiye Devleti’nin başkenti olmuştur.

• Gazi Mustafa Kemal – Nutuk/Söylev – Türk Tarih Kurumu – Cilt I – 1919-1920
• Gazi Mustafa Kemal – Nutuk/Söylev – Türk Tarih Kurumu – Cilt III – Vesikalar-Belgeler
• Kurtuluş Savaşı Günlüğü II – Zeki Sarıhan – Türk Tarih Kurumu 
• Heyet-i Temsiliye – Vikipedi