2. Balkan Savaşı

2. Balkan Savaşı , Osmanlı Devletinden kopartılan Balkan topraklarının paylaşımında savaşa katılan devletlerin kendi aralarında anlaşmaması sonucu çıkan savaştır.

I. Balkan Savaşı sonunda, Osmanlı Devleti Londra Antlaşması ile Rumeli’den resmen atılmıştı. Trablusgarp Savaşı sebebiyle, I. Balkan Savaşı’na katılamamış olan Enver Paşa ve arkadaşlarının kolayca teslim olmak gibi bir düşünceleri yoktu.

2. Balkan Savaşı Nedenleri

I. Balkan Savaşı sonunda , Osmanlı Avrupa’sının topraklarından en büyük payı alan devlet Bulgaristan olmuştu. Savaşa katılan diğer devletler özellikle Yunanistan ve Sırbistan bu durumdan rahatsızlık duymaktaydı.

Toprak paylaşımı konusundaki antlaşmazlıklar II. Balkan Savaşına zemin hazırladı.

Bulgaristan ile Yunanistan , Selanik Şehrinde karşılıklı ateş açmışlardı. Aynı şekilde , Sırbistan ve Bulgaristan Doğu Makedonya’da çatışma halindeydi.

Yunanistan ve Sırbistan kendi aralarında ittifak yaparak Bulgarlara karşı birleşmişlerdi. Buna göre; Batı Makedonya’da ve Arnavutluk’ta Yunan desteğine karşılık, Sırbistan da Selanik için Yunanistan’a destek olacaktı. İki devlet Bulgarları Makedonya dışında tutmak üzere resmi antlaşma imzaladılar.

Daha önce I. Balkan Savaşında tarafsız kalan Romanya , Bulgaristan’ın yalnız kaldığı anlayınca Bulgarlardan Silistre kale kentini istedi.

I. Balkan Savaşındaki müttefiklerinin oyununa geldiğini anlayan Bulgarlar bu sefer Rusların desteğini sağlamaya çalıştılar.

Rusya , Bulgarların İstanbul’u ele geçirme planlarından dolayı destek sağlamayınca Bulgarlar bu kez yalnız kaldılar.

Doğu Makedonya’da Sırplar ve Yunan Ordusu, Bulgar kuvvetlerine karşı saldırıya geçti. Bu Gelişmeler karşısında Karadağ’da Bulgarlara savaş açtı.

10 Temmuz’da Romanya’da Dobruca’yı hiç bir direnişle karşılaşmadan Bulgarlardan alınca II. Balkan Savaşı başlamış oldu.

2. Balkan Savaşı Tarihi

I. Balkan Savaşı sonunda yenilen Osmanlı Devleti Balkanlardaki üstünlüğünü kaybetmiş ve Anadolu’ya geri çekilmişti.

Savaşı Kazanan Balkan ülkeleri arasında sınır antlaşmazlığı yüzünden patlak veren 2. Balkan Savaşı 16 Haziran- 10 Ağustos 1913 tarihleri arasında yaşanmıştır.

2. Balkan Savaşları Kimler Arasında Olmuştur?

• Bulgaristan
• Yunanistan 
• Sırbistan
• Karadağ
• Osmanlı Devleti , II. Balkan Savaşına katılan ülkelerdir.
• Romanya

2. Balkan Savaşı Sırasında Osmanlı Devleti

2. Balkan Savaşında , Balkan Devletlerinin aralarındaki çıkar çatışmaları başlayınca bu durum Osmanlı Devletine fırsat vermişti.

Bulgaristan II. Balkan Savaşı başlayınca Doğu Trakya’yı boşaltmışlardı. Osmanlı Hükümetinde siyasi çekişmelerin devam ettiği döneme denk gelen II. Balkan Savaşını sırasında Edirne’nin alınıp alınmaması tartışmaları izledi.

İttihat ve Terakki cemiyeti Edirne’yi geri almak isterken, kabinede olan diğer kesimler bunun başarısız olacağını söylediler.

Sadrazam Mahmud Şevket Paşa , suikast sonucu öldürülünce İttihat ve Terakki Cemiyetine bağlı Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın torunu Said Halim Paşa sadrazamlığa atandı.

Talat Paşa’da da İçişleri Bakanlığına atanınca Bulgaristan ile yeniden savaşılması kabul edildi.

Osmanlı Ordusu  Edirne ve Kırklareli’ne yöneldi. Bu kentlerde Bulgarların az sayıda kuvveti olduğu anlaşılınca Enver Paşa 22 Temmuz’da Edirne’yi geri aldı.

Batıya doğru gitmeyi devam ettiren Türk Ordusu 30 Eylül 1913’de Bulgarlarla , İstanbul Antlaşmasını İmzaladı.

İstanbul Antlaşması (29 Eylül 1913)

İstanbul antlaşması, 2. Balkan Savaşı sonunda Bulgaristan ile Osmanlı Devleti’nin imzaladığı barış antlaşmasıdır. Bu antlaşmaya göre;

• Meriç Nehri iki ülke arasında sınır kabul edilmiştir.
• Kavala ve Dedeağaç Bulgaristan’a bırakılacak.
• Edirne, Dimetoka, Kırklareli Osmanlı Devletinde kalacak.
• Bulgaristan’daki Türklerin her türlü hakları korunacak.

Dimetoka’yı Ne Zaman Kaybettik?

Osmanlı Devletine 1361’de dahil olan Dimetoka, Osmanlı Devleti için önemli merkez durumundaydı. I. Balkan Savaşında kaybedilen Dimetoka, 2. Balkan Savaşı ile tekrar geri alınmıştır.

I. Dünya Savaşı sırasında Bulgaristan’ı yanına almak isteyen Osmanlı Devleti bu bölgeyi Bulgarlara savaşa girme karşılığında bırakmışlardır. Dimetoka, I. Dünya Savaşı sonunda Yunanistan sınırlarına dahil olmuştur.

2. Balkan Savaşı Sonunda İmzalanan Diğer Antlaşmalar Nelerdir?

1. Bükreş Antlaşması: Bulgaristan ile Sırbistan , Romanya , Yunanistan arasında 10 Ekim 1913 senesinde imzalanmıştır. Bükreş Antlaşması ile Romanya ile Bulgaristan arasındaki sınırlar belirlenmiştir.
2. Atina Antlaşması: Osmanlı Devleti ile Yunanistan arasında 14 Kasım 1913 senesinde imza altına alınmıştır. Atina Antlaşmasına göre Girit Adası Yunanistan’a bırakılmış , Ege Adaları ile verilecek karar ileri tarihe bırakılmıştır.
3. İstanbul Antlaşması: Sırbistan ile Osmanlı Devleti arasında yapılan antlaşmadır. Genel olarak türk toplumunun durumuna ait maddeler yer almaktadır.

2. Balkan Savaşının Sonuçları Nelerdir?

Balkan Savaşlarından en çok etkilenen devlet Osmanlı Devleti olmuştur. 2. Balkan Savaşı’nın sonucu olarak;

• Osmanlı Devleti çok sayıda zayiata sebeb olmuştur.
• Osmanlı Devleti Rumeli bölgesinin çok önemli bir kısmını kaybettmiştir. Doğu Trakya dışında Balkanlarda Türk egemenliği sona ermiştir.
• Türk ulusçuluğu ortaya çıkmıştır.
• Balkanlarda yaşayan Türk’lerin Anadoluya göçü başlamıştır.
• Enver Paşa Balkan Savaşından sonra “Edirne Fatihi” ünvanını almıştır.
• Balkanlar’da ortaya kutuplaşmanın sonucu I. Dünya Savaşı başlamıştır.
• Balkan Savaşları sonunda Harbiye Nazırı olan Enver Paşa orduyu gençleştirmiştir. Alaylı Subaylar ordudan uzaklaştırılmışlardır.

Balkan Savaşları Sonucunda Osmanlı Devleti’nin Kaybettiği Yerler Nereleridir?

Osmanlı Devleti , Balkan Savaşları Sonunda Arnavutluk , Makedonya , Batı Trakya ve Ege Adalarını kaybetmiştir. I. Balkan Savaşı sonunda teslim edilmek zorunda kalınan Edirne ve Kırklareli, II. Balkan Savaşları sonunda tekrar geri alınmıştır.

Osmanlı Devleti Balkan Savaşlarında Neden Başarısız Oldu?

1913 sonunda, 2. Balkan Savaşı’nı sona erdiren barış anlaşmasının imzalanmasından sonra, Kurmay Başkanı Albay Asım (Gündüz) Bey, “Balkan Savaşında Neden Başarısız Olduk? ” adlı çalışmasını yayımlamıştır. Başarısızlığın nedenlerini şu şekilde sundu:

• Osmanlı yönetiminin siyasi hataları ve yanlış hesaplamaları
• Ordu örgütlenmesi ve hazırlığındaki kusurlar
• Donanma ve ordu harekatlarını koordine edememe
• Aktif ve yedek askerlerin yetersiz eğitimi
• Yedek askerlerin orduya katıldığında koordine edilememesi
• Sivil cephenin çökmesi
• Yanlış ve eksik seferberlik sistemleri
• Erleri birliklerde yanlış şekilde bir araya getirme
• Zayıf strateji ve taktikler
• Ordunun direnç gücünün zayıf olması
• Birlikleri yürüyüş kollarından savaşa sevk etmekteki zayıf koordinasyon

Kaynaklar 

• Sina Akşin Kısa Türkiye Tarihi İş Bankası Yayınları
• Sina Akşin Kısa 20. Yüzyıl Tarihi İş Bankası Yayınları
• Sean Mcmeekın Osmanlı’da Son Fasıl