Brest Litovsk Antlaşması ve Şaşırtıcı Bilgiler

Brest Litovsk Antlaşması, 3 Mart 1918’de Sovyet Rusya ile Almanya, Avusturya-Macaristan, Osmanlı Devleti ve Bulgaristan arasında imzalanan barış antlaşmasıdır.

Çanakkale’deki Türk başarısının Rus ekonomisinin çöküşündeki en büyük etkilerden biri olduğu genel olarak kabul edilir.

Bundan dolayı Rus Karadeniz limanları abluka altında kalırlar. Baltık denizi limanları da Alman ablukasıyla kapalı olduklarından, Rusya için ancak çok uzak ve cephelerle bağlantısı çok zayıf olan Vladivostok limanı açık kalır.

Yakıt, taşıt, erzak ve savaş sanayi bakımından yetersiz durumda olan Rusya bu yüzden İtilaf Devletlerinden gereken ölçüde yardım elde edememişti.

Ukrayna buğdaylarını önceden olduğu gibi deniz yoluyla satamadığı için, ayrıca mali ve ekonomik sıkıntılar da yaşamamaktadır. Nakliye güçlüğü nedeniyle Ukrayna buğdaylarını başkent Petrograd’a sevk edemediğinden, başkent de buğday kıtlığı başlamıştır.

Rusya ve özellikle başkentte gerçek durumun giderek ağırlaşması, yiyecek ve her türlü ihtiyaç maddesinin kıtlığı, aşırı pahalılık, soygunculuk giderek halkta memnuniyetsizliği arttırmaya başlamıştır.

1916 yılı sonlarında Rusya’da siyasal ve ekonomik özgürlük elde etmek için gösteriler giderek artmaya başlamış ve göstericiler ile güvenlik güçleri arasındaki olaylarda giderek tehlikeli bir duruma gelmiştir. Bu olayların sebebleri şunlardır:

• Rus köylüsünün topraksız olması ve toprak istemesi.
• Sonu gelmeyen ve kötü şartlar içinde devam eden savaşın kötü yönetilmesi.
• Savaşan askerlerin savaşdan dolayı yorgunluğu ile bıkkınlığı.
• Ordunun büyük çoğunluğunu oluşturan köylülerin barış ve toprak elde etmek istemeleri.
• Savaşan köylünün istekleri ile işçilerin isteklerinin aynı olması.

Bu gibi nedenlerden dolayı işçi ile köylü (asker) işbirliği sağlayarak Çarlığın devrilmesini mümkün kılacak ve bunun sonucunda da yeni hükümet ateşkes görüşmelerine girişme kararı alır. Bu amaçla da İttifak Devletlerinin elçiliklerine başvurulur.

Brest Litovsk Antlaşması Nedir?

Bolşevik Hükümet iktidarı ilk ele aldığı gün halka barış yapacağı konusunda söz vermişti. Bu yüzden Dışişleri Komiseri Troçki, 21 Kasım 1917 tarihinde Müttefik elçilere başvurarak bütün cephelerde mütareke yapılmasını istedi. Ayrıca hükümet, çarlık hükümetinin bütün gizli antlaşmalarını açıkladı.

Osmanlı Devleti’ni paylaşma anlaşmaları da böylelikle açığa çıkmış oluyordu. Gizli antlaşmaların açıklanmasın amacı gerek Rus halkına gerek Batı ülkeleri işçilerine yapılan savaşın emperyalizm savaşı olduğunu anlatmaktı.

Sovyet Rusya’nın Almanya’ya da yaptığı müracata Almanya 27 Kasım tarihinde cevap vererek ateşkese hazır olduğunu bildirdi. Ateşkes görüşmeleri 15 Aralık 1917’de yapıldı ve Brest Litovsk Antlaşması için görüşmelerine 22 Aralık 1917’de başlanıldı.

Barış 3 Mart 1918’de Brest-Litovsk’ta imzalandı. Bu görüşmelere katılan devletler şu şekildedir:

• Almanya
• Avusturya-Macaristan
• Osmanlı İmparatorluğu
• Bulgaristan
• Bolşevik Rusya

Brest Litovsk Antlaşmasında Bolşeviklerin başlıca amacı aldatıcı propagandalarını bütün dünyaya duyurmak olmuştur. Görüşmeler bu yüzden oldukça uzun sürmüştür.

Barış müzakerelerine Almanya ve Avusturya-Macaristan’ın yanı sıra İtilaf ülkelerindeki işçi partilerini harekete geçirme umuduyla başladık. Bu sebeple Avrupalı işçilerin Sovyet devrimini anlamalarına zaman kazandırmak açısından müzakereleri mümkün mertebe ertelemeye mecburduk. Troçki Dışişlerinden Sorumlu Halk Komiseri

Brest Litovsk Antlaşması Kimler Arasında Yapılmıştır?

Brest Litovsk Antlaşması Osmanlı Devleti, Rusya, Almanya, Bulgar v Avusturya-Macaristan Devleti ile imzalanmıştır. Bu anlaşma ile Osmanlı devleti son kez toprak kazanmıştır. Brest Litovsk Antlaşması, Alman Meclisinde 23 Mart 1918’de onaylanmıştır.

Görüşmelerin birinci oturumu 22-28 Aralık 1917 tarihinde yapılmıştır. Rusların önde gelen iki Bolşevik Delegesi, Adolf Joffe ve Lev Kamenev’dir. Bu iki delege oldukça ciddi bir şekilde görüşmeleri yürütmüşlerdir. Ama onlara eşlik eden heyet kural tanımaz kişilerdi.

Brest Litovsk Antlaşması Maddeleri

1. Osmanlı, Almanya, Avusturya-Macaristan ve Bulgaristan Devletleri ile Bolşevik Rusya arasındaki savaş durumu sona ve barış yapılacak.
2. Devletler propaganda ve kışkırtma faaliyetlerinde bulunmayacak. 
3. Rusya, Doğu Anadolu’da işgal altında bulundurduğu yerleri boşaltacak bununla birlikte Kars, Ardahan ve Batum bölgelerinde de geri çekilecektir. Ardahan, Kars ve Batum bölgeleri de gecikmeksizin Rusya tarafından boşaltılacaktır. Bölgedeki durumun tesbitini, komşu devletler ve Türkiye ile anlaşacak olan yerli halk karar verecektir.
4. Rus ordusunun tamamı tamamı terhis edilecek. Rus savaş gemileri Rus limanlarına getirilip teçhizatları alınarak, deniz mayınları toplanacak. 
5. Rusya en kısa zamanda Ukrayna ile barış yapacak ve İtilaf Devletleri’nin Ukrayna ile imzaladıkları antlaşmayı tanıyarak, bu bölgede propaganda ve kışkırtmalarda bulunmayacak.
6. Rusya, Polonya, Litvanya, Estonya, Letonya’yı boşaltacak. Bu bölgelerde bulunan tahkimatlar yıkılacak.
7. Taraflar, İran ve Afganistan’ın siyasi ve ekonomik bağımsızlıkları tanıyacaklar ve ayrıca da topraklarının bütünlüğüne saygı gösterecek. 
8. Savaş tazminatı alınmayacak.

Brest Litovsk Antlaşması Önemi

• Brest Litovsk Antlaşması, Osmanlı Devleti’nin toprak kazanmış olduğu son antlaşma olarak bilinmektedir. 
• Ayastefanos Antlaşması ile kaybedilmiş olan Ardahan, Kars ve Batum’da halk oylaması kararı alınmıştır. 
• Osmanlı İmparatorluğu’nun kırk yıldaki toprak kayıplarının telafi edişi iki ayda tamamlanmış oldu. 
• Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasından 43 ay sonra, ilk kez büyük bir katılımcı devlet savaşı tamamen terk etti.
• Rusya savaştan sonra Almanya’ya herhangi bir ekonomik yaptırım uygulamamayı kabul etti. 
• Osmanlı Devleti ile Çarlık Rusya arasında daha önce imzalanmış olan antlaşmalar yürürlükten kaldırıldı.
• Rusya ağır sanayisinin çoğundan ve kömür üretiminin �’ından vazgeçmek zorunda kaldı. 
• Bolşevik Rusya en verimli tarım arazilerini Ukrayna’ya bırakmak zorunda kaldı. 
• Finlandiya’yı tahliye etmek zorunda kaldılar. 
• Osmanlı Devleti’nin sınırları 1877’den önceki konumuna geri geldi. 
• Bolşevik Rusya, Brest Litovsk Antlaşması ile nüfusunun yaklaşık üçte birini kaybetti.

• Brest-Litovsk Antlaşması – Vikipedi
• Osmanlı’da Son Fasıl – Sean Mc Meekın – Yapı Kredi Yayınları
• Türk İnkilap Tarihi – Yusuf Hikmet Bayur – 1914-1918 Genel Savaşı – Cilt III – Kısım IV
• 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1918) Prof. Dr. Fahir Armaoğlu