Sivas Kongresi Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Türk Milletinin kurtuluş mücadelesinde öncelikle kongrelerin geldiğini görüyoruz. Sivas Kongreside Ulusal Mücadele döneminin dönüm noktalarından bir tanesidir.

Sivas Kongresi özellikle yurdumuzun tamamını kapsaması açısından çok önemlidir. Bu kongrenin hazırlıkları Amasya’da başlamıştı ve devam etmekteydi.

Amasya Genelgesi’nin açıklanması ve ardından da Erzurum’da da yapılmış olan kongre sonrası Mustafa Kemal ve Arkadaşları Sivas’a doğru yola çıkacaklardı.

Sivas Kongresi Tarihi

Sivas Kongresine katılmak için Atatürk ve arkadaşları 29 Ağustos 1919 günü Erzurum’dan ayrılmışlardır. 2 Eylül 1919 tarihinde halkın sevgi gösterileri içinde Sivas Şehrinde karşılanmışlar ve hemen kongre için hazırlık çalışmalarına başlamışlardır.

Kongre 4 Eylül 1919 tarihinde başlayıp 11 Eylül 1919 tarihinde sona ermiştir. 12 Eylül 1919 tarihinde Sivas halkının da katıldığı toplantıda açıklamalar yapılmıştır. Sivas Kongresi bugünkü Atatürk Kongre ve Etnografya Müzesi Binasında yapılmıştır.

Sivas Kongresi Başkanı Kimdir?

Sivas Kongresinin başlamasıyla beraber başkanlık sorunu ortaya çıkmıştır. Eskişehir delegesi Hüsrev Sami Bey Atatürk’e Rauf Bey ve arkadaşlarının toplantı yaptığını ve başkanlık için kendilerini düşünmediğini söylemiştir.

Gerçekten Atatürk , Rauf Bey’e başkanlık konusunu açınca Rauf Bey Atatürk’e başkan olmamasını söylemiştir. Başkanlık seçimi gizli oyla yapılmış ve üç üye dışında kongreye katılan delegelerin oylarını alan Mustafa Kemal kongrenin başkanı seçilmiştir.

Sivas Kongresi Kaç Kişi İle Toplanmıştır?

Sivas Kongresi bütün yurdun birliğini sağlamayı amaçlayan bir kongre olmasına rağmen 38 delege ile toplanabilmiştir.

Erzurum Kongresi toplanması açısından bölgesel bir kongre idi ve 56 delege ile kongre toplanmıştı. Sivas Kongresinde katılımcı sayısının az olmasının sebebleri başıca ;

• Trakya bölgesinden hiç delege katılmaması
• Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti üyelerinin bir kısmının kongreye katılmaması
• Batı Anadoluki  ulusal örgütlerin kongreye ilgi göstermemesi
• İstanbul’dan katılımın az olması

Sivas Kongresine yurt genelinde seçilen delege sayısı 40 kişidir ama seçilenlerden 36 delege Sivas’a ulaşabilmiş ve kongreye katılabilmişlerdir. Diğer dört delege kongre çalışmaları bittikten sonra Sivas’a gelebilmişlerdir.

Sivas Kongresi Kararları Nelerdir?(4-5-6 Eylül 1919)

Sivas Kongresinin ilk üç gününde Kongreye katılan delegelerin aldıkları kararlar şunlardır;

• Herhangi bir siyasi parti ile bağlarının olmadığını belirtmişlerdir.
• İttihatçı olmadıkları hususunda yemin etmişlerdir.
• Kişisel bir çıkar peşinde olmadan sadece vatanın ve milletin güvenliği için çalışmaya devam edeceklerini bildirmişlerdir.
• Padişaha sadakat yemini edilmiştir.

Kongrenini 4. gününde Erzurum Kongresinin bölgesel olan kararları Sivas Kongresi tarafından tüm yurdu kapsayıcı şekilde genişletilmiş ve Sivas Kongresi kararları alınmıştır. Bunlar şu şekildedir;

• Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin ismi Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti olarak değiştirilmiştir. Bu cemiyetin her türlü siyasi parti bağlantılarından ve akımlardan uzak olduğu belirtilmiştir.
• Temsilciler Kurulu Doğu Anadolu’nun bütününü temsil eder ifadesi Temsilciler Kurulu yurdun bütününü temsil eder olarak değiştirilmiştir.
• Osmanlı Hükümeti’nin yabancı devletler karşısında doğu illerini bırakmak durumunda kaldığı anlaşılırsa ifadesi , yurdun herhangi bir parçasını bırakmak ve ilgilenmemek olarak değiştirilmiştir. Padişahlık ve Saltanat makamı ile vatan ve milletin dokunulmazlığı ve bütünlüğünü sağlayacak tedbirlerin alınması kararlaştırılmıştır.
• Osmanlı topraklarının herhangi bir parçasına karşı yapılacak müdahale ve işgale ve özellikle yurdumuz içinde özel birer Rum ve Ermeni Devleti kurulmasına karşı Batı cephelerindeki milli örgütlerde olduğu gibi elbirliğiyle savunma ve direnme esası meşru kabul edilmiştir.
• Sivas Kongresinde alınan idare ve kararları yürütebilmesi amacıyla Temsil Heyeti seçilmiştir.  Bütün milli teşkilatlar takviye edilmiş ve birleştirilmiştir.
• Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında yapılan ateşkes antlaşmasının imzalandığı tarih olan 30 Ekim 1918 tarihindeki sınırlarımız içinde kalan topraklarımız birbirinden ayrılamaz ve hiçbir şekilde parçalanamaz şekilde bir bütündür.
• Osmanlı Toplumunun bütünlüğünü , milli bağımsızlığımızın sağlanmasını , Hilafet ve Saltanat makamının dokunulmazlığının sağlanması amacıyla Kuvâ-yi Miliye’yi etkili ve milli iradeyi hakim kılmak esastır.
• Aynı vatan içinde birlikte yaşadığımız , bütün gayrimüslim azınlıklara her türlü hakları saklı bulunduğundan , yeni ayrıcalık ve imtiyazlar verilmesi kabul edilmeyecektir.
• İtilaf Devletlerinden Ateşkes Antlaşmasının imzalandığı tarihte sınırlarımız içinde yer almakta olan çoğunluğunu milletimizin oluşturduğu vatan topraklarını parçalama isteğinden vazgeçilip haklarımıza saygı gösterilmesini ve buna aykırı hareketlere son verilmesini bekleriz.
• Milletimize karşı istila emelleri beslemeyen , milliyet esaslarımıza saygılı herhangi bir devletten teknik , ekonomik ve sanayi yardımını kabul ederiz.
• Milletlerin kendi geleceğini kendisinin belirlediği bu tarihi dönemde İstanbul Hükümeti’nin mili iradeye bağlı kalması zorunludur. İstanbul Hükümetinin milli meclisi hiç zaman kaybetmeden toplaması ve ülkenin geleceği üzerinde alınacak kararların milli meclis tarafından yapılması zorunludur.
• Ali Fuat Paşa batı cephesi Kuvayı Milliye Genel Komutanlığı’na atandı.
• Sivas Kongresinde İrade-i Milliye gazetesi çıkarılması kararlaştırılmıştır.

Sivas Kongresi’nin Önemi Nedir?

• Sivas Kongresi Kurtuluş Savaşı öncesi son kongredir.
• Ulusal Örgütlenme Tüm ülkeyi kapsamıştır.
• Erzurum Kongresi karaları tüm yurdu kapsayacak şekilde genişletilmiştir.
• Temsil Heyetinin tüm ülkeyi temsil etmesi kararlaştırılmıştır.
• Ulusal bir meclis gibi çalışmalara devam etmiştir.
• Toplanması ve aldığı kararlar yönüyle tamamen ulusal bir kongredir.
• Mondros Ateşkes antlaşması reddedilmiştir.
• Tam bağımsızlık ve Milli Egemenlik ilkesi benimsenmiştir.
• Amerikan Mandası fikri reddedilmiştir.
• Kurtuluş Savaşının haklılığını dünyaya anlatmak için milli mücadele döneminin ilk gazetesi çıkmıştır.

Sivas Kongresi’nin Özelliği Nedir?

Sivas Kongresi , delegelerinin bütün ülkeye ait olması sebebiyele Milli Mücadelenin başlangıcında Türkiye’nin kaderini belirleyen, bütün milletin tek çatı altında olduğunu dünyaya ilan eden bir kongredir. Bu yönüyle etkileri Erzurum Kongresine göre çok daha fazla olmuştur.

Sivas Kongresinin Amacı Nedir?

Mustafa Kemal Atatürk ve Arkadaşlarının Amasya Genelgesi sonrasında duyurdukları bir çağrı üzerine hayat bulan Sivas Kongresi 4 Eylül 1919 – 11 Eylül 1919 tarihlerinde gerçekleşmiştir.

Sivas Genelgesi I. Dünya Savaşı sonunda vatanı işgal edilmiş olan Türk Milletinin hep beraber tam bağımsızlığı sağlamak için bütün yurttan gelen temsilcilerin Sivas’ta toplanıp ulusal kararların alındığı bir kongredir.

Bu kongre ile Erzurum kongresinde alınan bölgesel kararların , Sivas Kongresi ile bütün ulusu kapsaması amaçlanmıştır. Yeni Türk Devletinin kuruluşunda bu ulusal kongrenin önemi büyüktür.

Sivas Kongresi’nin İlk Siyasi Başarısı Nedir?

Sivas Kongresi yasal bir kongredir. İstanbul Hükümeti ise Sivas’ta yapılması kararlaştırılan bu kongreyi yaptırmamak için o dönem Elazığ valisi olan Ali Galip’ten yardım istemiştir.

Elazığ’dan, Sivas’a gelecek olan Ali Galip kongreyi engelleyecek kendiside Sivas Valisi olacaktı. İstanbul Hükümeti ile Ali Galip arasında haberleşme telgraf sayesinde olmuştur.

Bu haberleşmeyi öğrendikleri zaman Sivas’tan Padişaha bir mektup yazarak Damat Ferit Hükümetinin bu durumunu bildirmişlerdir. Telgrafla geri dönüş yapan Hükümet Padişaha bunun verilmeyeceğini söylemişlerdir.

Sivas Kongresinde bunun üzerine alınan karar ile Damat Ferit Hükümetinin görevden çekilinceye kadar iletişimi kesme kararı alınmıştır.

Alınan bu karar sonrası Damat Ferit Hükümeti 30 Eylül 1919 tarihinde istifa etmek zorunda kalmıştır. Bu Sivas Kongresi’nin İstanbul Hükümeti kaşısında aldığı ilk siyasi başarıdır.