İçindekiler
Amasya Genelgesi Kısaca
Havza’dan 12 Haziran 1919 günü hareket eden Atatürk ve arkadaşları Amasya’ya aynı günün akşamı ulaşmışlardır.
Ramazan ayına denk gelen Amasya yolculuğunda Atatürk ve arkadaşlarını Amasyalılar coşku ile karşılamışlardır.
Atatürk özellikle Amasya’da kendisini karşılayan Vaiz Abdurrahman Kâmil Efendi’ye karşı özellikle ilgi gösterecektir.
Amasya Genelgesi’nin Önemi Nedir?
Amasya Genelgesinde , Milli hakimiyete dayanan kayıtsız şartsız yeni bir Türk Devletini kurma fikri ilk defa ortaya konulmuştur. Bu yönüyle ihtilal bildirgesidir.
Bu genelge ile yeni bir düşünce kavramı oluşturulmaya çalışılmıştır. Buna göre bağımsızlık için ne İstanbul Hükümetine ne de bir lidere ihtiyaç duyulmayacaktır; bağımsızlık milletten beklenen bir irade olarak görülmekteydi.
İstanbul Hükümetine karşı olunduğu belirtilip Temsil heyeti fikrinden ilk defa bahsedilmiştir.
Milli Egemenlik kavramlarında da ilk defa ortaya konulmuş olup , ileride Cumhuriyet’e gidecek adımın işaret fişeğidir.
Halka milli davadan milli hakimiyetten ve milli devletten ve milli birlikten bahsedilmiştir.
Ayrıca Amasya Genelgesi İle Türk Kurtuluş Savaşının amacı gerekçesi ve nasıl yapılacağı belirtilmiştir.
Kurtuluş Savaşı yapılacağını halka ve askeri makamlara bildirilmiş olup, halkı milli mücadele yanında toplanması sağlanmıştır.
Atatürk’ün bundan önce Türk Milletinin içinde bulunduğu durum ile ilgili hükümete ve askeri makamlara raporlar hazırladığını biliyoruz.
Bu genelge de durum tespiti yapmış ve sorunların varlığına işaret edilmiştir. Çözüm yolunun tam bağımsızlık olduğu ileride görülecektir.
Amasya Genelgesinde Alınan Kararlar Nelerdir?
21-22 Haziran gecesi Yaveri Cevat Abbas’a not aldırdığı Amasya Genelgesinin Kararları şöyledir;
- Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlike altındadır ve korunmalıdır.
- İstanbul hükümeti bu görevi yapamadığı için milletimiz yokmuş yerine konulmaktadır.
- Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.
- Milletin sesini dünyaya duyurmak için hiç bir baskı altında olmayan bir milli heyet kurulmalıdır.
- Sivas’ta en kısa zamanda bir milli kongre toplanmalıdır.
- Bunun için vilayetlerde halkın güvenini kazanmış üç delegenin en erken şekilde yola çıkması lazımdır.
- Delegelerin seçimi ve yolculukları her ihtimale karşın gizli tutulmalıdır.
- Doğu illeri adına 10 temmuzda Erzurum’da bir kongre toplanacaktır. O tarihe kadar diğer illerin delegeleri Sivas’a ulaşabilmişlerse Erzurum Kongresinin delegeleride Sivas toplantısına doğru yola çıkacaklardır.
Amasya Genelgesindeki Açıklanmayan Gizli Madde Nedir?
Amasya Genelgesinde gizli bir madde bulunmaktaydı. O günkü şartlarda gizli kalan o madde şuydu; Askeri ve milli teşkilatlanma kesinlikle kaldırılmayacaktır. Emir ve komuta kesinlikle hiç bir makama terk edilmeyecektir. Silahlar ve cephaneler elde tutulacaktır.
Bu gizli tutulan madde ile ileride örgütlenip milli direnişte kullanılmak üzere eldeki silah ve cephanelerden en verimli şekilde yararlanılmak istenmiştir.
Zaten I. Dünya savaşından yenik çıkmış olan devletin yeterli seviyede silah ve cephanesinin olmadığını bilen Atatürk bunların elde tutulmasına çok dikkat edecektir.
Amasya Genelgesi Ne Zaman İmzalandı?
Amasya Genelgesi 5. Kafkasya Tümeni’nin karargâhı olan Saraydüzü Kışlasında 21-22 Haziran’da Mustafa Kemal’in Yaveri Cevat Abbas tarafından maddeler halinde Atatürk’ün emri ile yazılmış ve imza altına alınmıştır.
Amasya Genelgesi’ni Kimler İmzalamıştır?
21-22 Haziran gecesi imza altına alınan Amasya kararlarında imzası olanlar şunlardır;
- Mustafa Kemal Atatürk
- Hüseyin Rauf Orbay
- Ali Fuat Cebesoy
- Albay Refet Bey
- Kazım Dirik (Görevli Memur)
- Hüsrev Gerede (Memur)
- Muzaffer Bey
Tarafından imza altına alınmış ve yetkili makamlara iletilmek üzere telgraflarla yollanmıştır. Atatürk ileride Amasya Genelgesi’nin imza altına alındığı geceye ilişkin şunları söyleyecektir;
Görüyorsunuz ki bu yazdırdıklarımın , çoktan verilmiş ve dört gün önce Trakya’da bildirdiğim olduğum bir kararın Anadolu’ya da genelge ile bildirilmesinden başka bir şey değildir. M.Kemal Atatürk
Amasya Genelgesinin Sonuçları Nelerdir?
- Amasya Genelgesi ilk olarak işgal kuvvetlerince tepkiyle karşılanmıştır. İstanbul hükümetine baskılarını arttırmışlardır Amasya Genelgesi ile birlikte
- Kurtuluş mücadelesinin önemi ve amacı belirlenmiştir
- Milli egemenlikten ilk defa bahsedilmiştir
- İstanbul hükümeti ilk kez yok sayılmıştır
- Türk Milletine vatanın kurtuluşu için mücadele çağrısı yapılmıştır
- İlk defa Temsil Heyetinden bahsedilmiştir
- Manda ve himayenin yerine Milli örgütlenme ve direniş almıştır
- Kurtuluş Savaşı resmen ilan edilmiştir
Twitter'da takip edin Bir e-posta göndermek 
