<\/a>Osmanl\u0131-Rus Sava\u015f\u0131 (1828-1829)<\/figcaption><\/figure>\n <\/span>1828-1829 Osmanl\u0131-Rus Sava\u015f\u0131<\/span><\/h3>\n Rusya, II. Mahmud’un<\/strong><\/a>\u00a0Navarin’de Osmanl\u0131 donanmas\u0131n\u0131n yak\u0131lmas\u0131 ile sonu\u00e7lanan olaydan dolay\u0131 sava\u015f tazminat\u0131 isteyince, Osmanl\u0131 Devleti’ne kar\u015f\u0131 sava\u015f a\u00e7t\u0131. Rus ordular\u0131 7 May\u0131s’ta Prut<\/strong><\/a> nehrini ge\u00e7erek Bo\u011fdan’a girdiler. Ayn\u0131 anda K\u0131r\u0131m \u00fczerinden Karadeniz yolu ile g\u00f6nderilen kuvvetler de do\u011fu da Anapa kalesini ku\u015fatt\u0131lar.<\/p>\n
Rusya’n\u0131n bu hareketi sonucunda, 20 May\u0131s 1828’de de Osmanl\u0131 Devleti Rusya’ya sava\u015f ilan etti\u011fini a\u00e7\u0131klad\u0131. Rusya ile sava\u015f iki cephede y\u00fcr\u00fct\u00fcld\u00fc. Tuna cephesi<\/strong> ve Kafkasya cephesi<\/strong>. 1828 senesi Ruslar\u0131n ba\u015far\u0131lar\u0131 ile ge\u00e7mesine ra\u011fmen, hemen sonu\u00e7 elde edemediler.<\/p>\n
Bununla\u00a0 beraber, Ruslar i\u00e7in Kafkas cephesindeki geli\u015fmeler daha kolay oldu. Rus ordusu 1828 y\u0131l\u0131nda Kars, Ardahan ve Beyaz\u0131d’\u0131 ele ge\u00e7irerek Erzurum’a y\u00f6neldi. 1829 y\u0131l\u0131nda tekrar sald\u0131r\u0131ya ge\u00e7en Ruslar Erzurum’u al\u0131p Trabzon’a y\u00f6neldiler.<\/p>\n
Osmanl\u0131 Devleti’ne esas darbenin gelece\u011fi yer Tuna cephesiydi. Fakat bu Ruslar a\u00e7\u0131s\u0131ndan o kadar kolay olmad\u0131. Ger\u00e7ekten o d\u00f6nem Avrupal\u0131 g\u00f6zlemciler, Rus kuvvetlerinin iyi durumda olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 belirtmi\u015flerdir.<\/p>\n
Ruslar 1829’da yeniden toparlan\u0131p sald\u0131r\u0131ya ge\u00e7mi\u015fler ve \u015eumnu’yu ald\u0131ktan sonra, Balkan Da\u011flar\u0131n\u0131 a\u015f\u0131p Edirne’ye girdiler. Gerek Rumeli’de gerekse Anadolu’da al\u0131nan bu yenilgiler, bar\u0131\u015f imkanlar\u0131n\u0131 ara\u015ft\u0131rman\u0131n gerekli oldu\u011funu g\u00f6stermi\u015fti.<\/p>\n
Elde ettikleri ba\u015far\u0131lara ra\u011fmen, salg\u0131n y\u00fcz\u00fcnden b\u00fcy\u00fck kay\u0131plar ya\u015fayan Ruslar da, bar\u0131\u015f istemek zorunda kalm\u0131\u015flard\u0131r. Osmanl\u0131 Devleti bar\u0131\u015f yapmaya \u00f6nceden haz\u0131r durumdayd\u0131. \u00c7ar I. Nikola, Prusya Kral\u0131 Wilhelm arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile bar\u0131\u015f teklifinde bulununca bu teklif hemen kabul edilmi\u015ftir.<\/p>\n
Osmanl\u0131 Devleti, yeniden sava\u015fa ba\u015flayacak g\u00fc\u00e7te olmad\u0131\u011f\u0131ndan, Rus teklifleri kabul edildi. Rusya ile bar\u0131\u015f 14 Eyl\u00fcl 1829’da Edirne’de imzaland\u0131<\/strong>.<\/p>\n
<\/a>Edirne’de Osmanl\u0131-Rus Sava\u015f\u0131’n\u0131n sona ermesini ermesini sa\u011flayan “Edirne Antla\u015fmas\u0131”.<\/figcaption><\/figure>\n <\/span>1829 Edirne Antla\u015fmas\u0131 Maddeleri<\/span><\/h2>\n \nOsmanl\u0131 Devleti ile Rusya, aralar\u0131ndaki d\u00fc\u015fmanl\u0131\u011fa son vererek bar\u0131\u015f ilan ediyorlard\u0131.<\/li>\n Rusya, Rumeli’de i\u015fgal etti\u011fi b\u00fct\u00fcn topraklar\u0131 Osmanl\u0131lara geri verecek.<\/li>\n Kars, Erzurum ve Beyaz\u0131d Osmanl\u0131 Devleti’ne geri verilecek, sadece Anapa, Poti, Ah\u0131ska, Ahilkelek gibi m\u00fcstahkem mevkiler Rusya’ya terk edilecek.<\/li>\n Tuna, her iki \u00fclke gemileri i\u00e7in serbest olacak. Osmanl\u0131 bayra\u011f\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131yan gemiler, nehrin Kili ve S\u00fcnne bo\u011fazlar\u0131ndan serbest\u00e7e ge\u00e7ecek.<\/li>\n Eflak ve Bo\u011fdan’a daha \u00f6nce tan\u0131nm\u0131\u015f olan ayr\u0131cal\u0131klar teyid edilmi\u015ftir. Eflak ve Bo\u011fdan beylerinin hayat boyu se\u00e7ilecekleri, Rusya’n\u0131n izni olmadan bunlar\u0131n g\u00f6revden al\u0131namayaca\u011f\u0131 kabul edilmi\u015ftir.<\/li>\n Osmanl\u0131 Devleti, Akkerman anla\u015fmas\u0131 \u015fartlar\u0131n\u0131 uygulayacak ve S\u0131rbistan’a ayr\u0131lm\u0131\u015f olan alt\u0131 b\u00f6lge geri verilecek.<\/li>\n Rus t\u00fcccarlar\u0131 eskiden oldu\u011fu gibi, Osmanl\u0131 topraklar\u0131nda serbest\u00e7e ticaret yapma hakk\u0131na sahip bulunacak. Karadeniz ve Akdeniz bo\u011fazlar\u0131, Rus ticaret gemilerine a\u00e7\u0131k oldu\u011fu gibi, Osmanl\u0131larla sava\u015f durumunda bulunmayan devletlerin, Rus limanlar\u0131na gidecek gemilerine de a\u00e7\u0131k olacak.<\/li>\n Osmanl\u0131 Devleti, Rus t\u00fcccarlar\u0131n\u0131n zararlar\u0131 nedeni ile 1.500.000 Macar alt\u0131n\u0131 \u00f6deyecek.<\/li>\n Rus sava\u015f masraflar\u0131n\u0131n tazmini i\u00e7in bir par\u00e7a toprak ve miktar\u0131 taraflarca belirlenecek olan para \u00f6deyecek.<\/li>\n Osmanl\u0131 Devleti, Yunanistan hakk\u0131nda 6 Temmuz 1827 tarihli Londra Antla\u015fmas\u0131’n\u0131 ve yine 22 Mart 1829 tarihli antla\u015fmay\u0131 kabul edecek.<\/li>\n Onay metinlerinin kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 verilmesinden sonra, Osmanl\u0131 Devleti, antla\u015fma \u015fartlar\u0131n\u0131 yerine getirmeye \u00e7al\u0131\u015facak.<\/li>\n Antla\u015fma senetlerinin imzalanmas\u0131ndan sonra, iki taraf kuvvetlerine, d\u00fc\u015fmanca hareketlere son verilmesi bildirilecek.<\/li>\n B\u00fct\u00fcn sava\u015f esirleri iade edilecek.<\/li>\n Osmanl\u0131 Devleti ile Rusya aras\u0131nda imzalanm\u0131\u015f ve bu antla\u015fma ile de\u011fi\u015ftirilmi\u015f olan b\u00fct\u00fcn antla\u015fmalar, eskisi gibi ge\u00e7erli olacak.<\/li>\n<\/ul>\n<\/span>1829 Edirne Antla\u015fmas\u0131 \u00d6nemi<\/span><\/h2>\nOsmanl\u0131 Devleti, Edirne Bar\u0131\u015f\u0131<\/strong> ile Rusya’ya \u00e7ok fazla toprak vermemi\u015ftir. Fakat Eflak ve Bo\u011fdan topraklar\u0131 ile ba\u011flar\u0131n\u0131 zay\u0131flatarak bu topraklar\u0131n elinden \u00e7\u0131kmas\u0131na zemin olu\u015fturmu\u015ftur. Edirne Antla\u015fmas\u0131 ile, Rus m\u00fcdahalelerine kar\u015f\u0131 her y\u00f6nden a\u00e7\u0131k duruma d\u00fc\u015f\u00fclm\u00fc\u015ft\u00fcr.<\/p>\n
Avusturya Kral\u0131 Metternich, art\u0131k Osmanl\u0131 Devleti’nin ya\u015famas\u0131 \u015f\u00fcpheli hale gelmi\u015ftir a\u00e7\u0131klamas\u0131n\u0131 yapmak durumunda kalm\u0131\u015ft\u0131r. Antla\u015fmaya g\u00f6re Ruslar\u0131n, do\u011frudan kendi \u00fclkelerine katt\u0131klar\u0131 topraklar pek fazla de\u011fildi. Rusya, Rumeli’de sadece, Y\u0131lan Adalar\u0131n\u0131 alm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n
Anadolu taraf\u0131nda ald\u0131\u011f\u0131 Anapa, Poti, Ah\u0131ska ve Ahilkelek kaleleri sava\u015f masraflar\u0131n\u0131n yar\u0131s\u0131na kar\u015f\u0131l\u0131k g\u00f6sterilmi\u015ftir. Rusya, bu form\u00fclle, emperyalist ama\u00e7lar\u0131n\u0131 gizlemek istemi\u015fti.<\/p>\n
Edirne Antla\u015fmas\u0131 ile Prut s\u0131n\u0131r olmakla beraber, Rusya Tuna nehrinin a\u011fz\u0131nda k\u00fc\u00e7\u00fck yerler elde etmi\u015fti. Rusya’n\u0131n Tuna’n\u0131n a\u011fz\u0131na yerle\u015fmesi Avusturya’y\u0131 memnun etmemi\u015ftir. Avusturya 1856 Paris Antla\u015fmas\u0131<\/strong> ile Rusya’y\u0131 buradan uzakla\u015ft\u0131racakt\u0131r.<\/p>\n
Rusya’n\u0131n Edirne Antla\u015fmas\u0131 ile Osmanl\u0131 Devleti’nden baz\u0131 m\u00fcstahkem mevkileri elde etmesi de, \u0130ngiltere’yi endi\u015felendirmi\u015ftir. \u0130ngiltere, Rusya’n\u0131n Kafkaslar’dan g\u00fcneye inerek Hindistan yolunu tehdit etmesi ihtimalinden \u00e7ekinmeye ba\u015flam\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n
<\/span>Edirne Antla\u015fmas\u0131 \u0130le Hangi Devlet Ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131\u011f\u0131n\u0131 Kazanm\u0131\u015ft\u0131r?<\/span><\/h2>\nAntla\u015fman\u0131n 10. maddesine g\u00f6re, Osmanl\u0131 Devleti, 6 Temmuz 1827 Londra Antla\u015fmas\u0131’n\u0131<\/strong> ve 22 Mart 1829 tarihli protokol\u00fc<\/strong> kabul etmi\u015fti. Bunlar\u0131 kabul etmekle suretiyle, Yunanistan’\u0131n, Osmanl\u0131lara vergi veren ba\u011f\u0131ms\u0131z bir devlet olmas\u0131na onay vermi\u015f olunuyordu.<\/p>\n
\u0130\u015fte bu onay, Yunanistan’\u0131n Osmanl\u0131 Devleti’nde ayr\u0131larak tamamen ba\u011f\u0131ms\u0131z bir devlet olma sonucuna varacak bir kap\u0131 idi. Edirne Antla\u015fmas\u0131’n\u0131<\/strong> imzalam\u0131\u015f olan Osmanl\u0131 Devleti’nin varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 \u015f\u00fcpheli g\u00f6ren \u0130ngiltere’nin liderli\u011finde \u0130ngiltere, Fransa ve Rusya, 22 Mart 1829 tarihli protokolden vazge\u00e7mi\u015flerdi.<\/p>\n
Tamamen ba\u011f\u0131ms\u0131z bir Yunan devleti kurulmas\u0131 i\u00e7in 3 \u015eubat 1830’da Londra’da yeni bir protokol imzalanm\u0131\u015f ve bu 8 Nisan tarihinde ortak bir nota ile Osmanl\u0131 Devleti’ne bildirilmi\u015fti.<\/strong> Bu duruma itiraz edecek durumda olmayan Osmanl\u0131 Devleti de bu protokol\u00fc kabul etmek zorunda kalacakt\u0131.<\/p>\n
Sonu\u00e7 olarak Osmanl\u0131 \u0130mparatorlu\u011fu topraklar\u0131 \u00fczerinde ilk ba\u011f\u0131ms\u0131z Hristiyan devleti olan Yunanistan Krall\u0131\u011f\u0131<\/strong> kurulmu\u015ftur.<\/p>\n
<\/a><\/p>\n
<\/span>1829 Edirne Antla\u015fmas\u0131 Sonu\u00e7lar\u0131<\/span><\/h2>\n \nS\u0131rbistan Krall\u0131\u011f\u0131’n\u0131n temeli Edirne Antla\u015fmas\u0131 ile at\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/li>\n Eflak-Bo\u011fdan, hukuken Osmanl\u0131 egemenli\u011fi alt\u0131nda bulunmakla birlikte, ger\u00e7ekte Rus etkisi alt\u0131na girmi\u015ftir.<\/li>\n Edirne Antla\u015fmas\u0131 ile Karedeniz, T\u00fcrk-Rus denizi olmaktan \u00e7\u0131karak uluslararas\u0131 bir duruma getirilmi\u015ftir. \u0130lk defa olarak, yabanc\u0131 ticaret gemileri hakk\u0131nda genel bir kural eklenmi\u015ftir.<\/li>\n Osmanl\u0131 Devleti’nin sava\u015f tazminat\u0131 \u00f6demeye mahkum edilmesi, mali durumu bozuk olan devleti alt\u0131ndan kalkamayaca\u011f\u0131 a\u011f\u0131r y\u00fck alt\u0131na sokmu\u015ftur.<\/li>\n Edirne Antla\u015fmas\u0131 ile Osmanl\u0131 ile Rusya aras\u0131ndaki sava\u015f, hukuksal olarak sona ermi\u015ftir.<\/li>\n Rusya, Osmanl\u0131 \u0130mparatorlu\u011fu’nun tamamen par\u00e7alanmas\u0131 siyasetinden vazge\u00e7mi\u015ftir. Osmanl\u0131 Devleti’nin devam etmesi Rus menfaatleri a\u00e7\u0131s\u0131ndan daha uygun g\u00f6r\u00fclm\u00fc\u015ft\u00fcr.<\/li>\n Rus ordular\u0131na kar\u015f\u0131 koyabilecek g\u00fcc\u00fc bulunmayan Osmanl\u0131 Devleti, Edirne Antla\u015fmas\u0131’n\u0131 kabul etmek zorunda kalm\u0131\u015ft\u0131r.<\/li>\n 1853 K\u0131r\u0131m Sava\u015f\u0131’nda 1828-1829 askeri ma\u011flubiyetin intikam\u0131 al\u0131nm\u0131\u015fsa da, Edirne Antla\u015fmas\u0131’n\u0131n kay\u0131plar\u0131 telafi edilememi\u015ftir.<\/li>\n<\/ul>\n\n\t\t\n\t\t\t
\n\t\t\t\t
<\/span>Yararland\u0131\u011f\u0131m Kaynaklar:<\/strong><\/span> \n\t\t\t<\/div>\n\t\t<\/div>\n\t\n \nEdirne Antla\u015fmas\u0131 (1829) – Vikipedi\u00a0<\/strong><\/a><\/li>\n 1829 Edirne Antla\u015fmas\u0131 – \u015eerafettin Turan<\/strong><\/a><\/li>\n 19. Y\u00fczy\u0131l Siyasi Tarihi (1789-1914) – Prof. Dr. Fahir Armao\u011flu\u00a0<\/strong><\/li>\n<\/ul>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"Edirne Antla\u015fmas\u0131, 14 Eyl\u00fcl 1829 tarihinde Osmanl\u0131 Devleti ile Rus \u0130mparatorlu\u011fu aras\u0131nda imzalanan bar\u0131\u015f antla\u015fmas\u0131d\u0131r. Bu antla\u015fma ile 1828-1829 Osmanl\u0131-Rus Sava\u015f\u0131 sona ermi\u015ftir. Antla\u015fma, 1828-1829 Osmanl\u0131-Rus Sava\u015f\u0131’n\u0131 bitirirken, Yunanistan ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131k elde etmesine neden olmu\u015ftur. 1826’da Yeni\u00e7eri Oca\u011f\u0131’n\u0131 kald\u0131ran, Navarin’de donanmas\u0131n\u0131 kaybeden Osmanl\u0131 Devleti, zay\u0131f bir an\u0131nda Rusya ile sava\u015fa girmi\u015ftir. Rusya ile yap\u0131lan sava\u015ftan ma\u011flup …<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":6860,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[61,59],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/derliyo.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/6847"}],"collection":[{"href":"https:\/\/derliyo.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/derliyo.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/derliyo.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/derliyo.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=6847"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/derliyo.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/6847\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":6861,"href":"https:\/\/derliyo.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/6847\/revisions\/6861"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/derliyo.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/6860"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/derliyo.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=6847"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/derliyo.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=6847"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/derliyo.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=6847"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}